24 november 2020

Eind oktober vond de Bossche dataweek plaats en afgelopen week mochten we wereldkundig maken dat we, met trots, deelnemer zijn aan de Nederlandse CIC (Cloud Infrastructuur Coalitie). Reden voor mij om te kijken naar de stand van zaken in de wereld van data. Conclusie: data is kansrijker dan ooit. Niets staat je meer in de weg om aan de slag te gaan met ‘het nieuwe goud’. Er zijn tools genoeg, ook vanuit de cloud. Dit heeft de drempel in het gebruik ervan enorm verlaagd. Daarnaast groeit de berg aan data, die we verzamelen enorm. Tegelijkertijd moeten we ons afvragen wat de daadwerkelijke waarde hiervan is. Hieronder drie verschillende invalshoeken (en hun uitdagingen).

1. Edge computing (en beheersmatige uitdagingen)

In 2010 schreef Dave McCrory, toen nog Cloud Architect bij Dell, een blog waarin hij de term Data Gravity voor het eerst noemde. Het is inmiddels een bekende analogie waarbij IT-componenten steeds meer om data draaien, dan wel naar data worden toegetrokken. Veel organisaties stellen binnen hun IT-strategie dan ook niet meer hun applicaties centraal, maar hun data. Data die steeds sneller waarde moet opleveren.

Dit betekent dus ook dat de verwerking van data sneller moet. Hierdoor zullen de applicaties, die de verwerking doen zich steeds vaker bij de databron bevinden in plaats van gecentraliseerd in een netwerk. Oftewel niet meer ‘in the cloud’, maar ‘at the edge’. Edge computing is dan ook sterk in opkomst. Uit een recent onderzoek blijkt dat de productie van chips voor Artificial Intelligence (AI) in 2025 groter zal zijn voor Edge toepassingen, dan voor cloud.

Edge computing zal een enorme driver zijn voor IoT oplossingen, die dus sneller waarde kunnen opleveren voor de gebruiker en maatschappij. Afgezien van de technologische ontwikkeling die devices gaan doormaken, brengt dit een enorme uitdaging met zich mee op gebied van beheer. Zowel technisch als organisatorisch. Vooral de zorg of de Edge kan fungeren als achterdeur voor cybercriminelen om hiermee de beveiliging van het cloud netwerk te omzeilen is groot. Verder wil je het onderhoud zoveel mogelijk op afstand doen, maar moet er tegelijkertijd ook fysiek onderhoud worden gepleegd. Wil je als leverancier hier volledig zelf de grip op hebben of ga je werken met ingehuurde onderhoudsteams? Met de toenemende druk vanuit de business voor deze toepassingen kunnen wel eens keuzes worden gemaakt die kostenefficiënt zijn, maar wel inleveren op kwaliteit. Met alle mogelijke gevolgen van dien.

2. Data delen in de keten (en het gebrek aan vertrouwen en standaarden)

Veel experts denken dat de echte waarde van data pas tot zijn recht komt als meerdere partijen met elkaar data delen. Een goed voorbeeld hiervan is ‘het best bewaarde geheim van Nederland’, oftewel de loonaangifteketen. Informatie wordt aan één loket ingegeven, die door meerdere ketenpartners wordt verwerkt voor het proces waar zij verantwoordelijk voor zijn. Zo besparen de overheid en bedrijven enorm veel tijd en gaat de kwaliteit omhoog. Inmiddels vinden we het de normaalste zaak van de wereld dat onze gegevens vooraf ingevuld zijn bij de aangifte van de inkomstenbelasting, maar er is nog veel winst te behalen op andere terreinen.

Het bestrijden van de Corona pandemie legt dit pijnlijk bloot. Het virus is dankzij de fysieke interactie tussen de mens over de gehele wereld een pandemie geworden. Deze interactie is echter ver te zoeken als het gaat om de bestrijding hiervan. Inmiddels zijn meer dan 70 bedrijven afzonderlijk bezig om een vaccin te ontwikkelen. En doet elk land vrolijk zelf onderzoek naar de impact van aerosolen en de besmettelijkheid bij kinderen. Globalisering blijkt erg eenzijdig opeens. Reden? Het gebrek aan vertrouwen in elkaars data.

Ook binnen de grenzen van ons land is er nog een wereld te winnen. Getuige dit artikel over een aantal afdelingen Oncologie van verschillende ziekenhuizen. Het delen van data gebeurde al, maar nog handmatig. Dit is niet alleen tijdrovend, maar zorgt ook voor meer fouten. Je kan je afvragen waarom het delen van dergelijke info niet al lang gebeurt. En waarom doen alleen een paar ziekenhuizen dit binnen een regio en niet allemaal? Wat houdt ons tegen om dit wereldwijd te delen, zodat we slimmer worden en van elkaar kunnen leren? Eén van de zaken die ons parten speelt, naast vertrouwen is: het gebrek aan standaardisatie.

Er is echter hoop. De ontwikkeling van zogenaamde Multi Party Computation (MPC). Meerdere partijen kunnen met MPC gezamenlijk rekenen aan data alsof ze een gedeelde database hebben. De datamodellen zijn open en gestandaardiseerd. Echter is de data zelf cryptografisch beschermd, zodat partijen niet elkaars data kunnen inzien. Eén van de organisaties die nadrukkelijk bezig is met het wegnemen van drempels in het delen van data binnen verschillende industrieën is TNO.

3. Kansen van Internet of Behavior (vs. privacy)

Eén van dé technologische trends genoemd door Gartner voor 2020 en 2021 is Internet of Behavior (IoB). Door het gedrag van mensen te monitoren, deze te analyseren en hierop in te spelen wordt er geprobeerd om jouw gedrag te beïnvloeden. Bijvoorbeeld op basis van gezichtsherkenning en locatie tracering. Een voorbeeld wat vaak wordt genoemd zijn zorgverzekeraars, die op basis van jouw voeding en beweging je adviezen geven om gezonder te leven. Met als doel om de zorgkosten omlaag te brengen. Maar denk ook aan het bestrijden van Corona. Als de overheid in staat is te zien wat mensen doen, kunnen zij beter monitoren of men zich aan de maatregelen houdt en hierop inspelen. Dit kan dus voordelen hebben voor onze economie en veiligheid. Nu klinkt dit misschien een ver van ons bed show, maar Gartner voorspelt dat in 2025 meer dan de helft van de wereldbevolking enige vorm van IoB kent. Sterker nog, in China test de regering al een tijdje een ‘sociaal kredietsysteem’. Dit zou je kunnen typeren als IoB en naar verwachting wordt het nog dit jaar geïmplementeerd.

Een dergelijk systeem is totaal ondenkbaar in Europa. Met onze norm op het gebied van privacy is het lastig voor te stellen dat IoB ook bij ons een groeiende trend is. Zeker nu de keerzijde van ons social media gebruik steeds groter wordt. De vraag is dan ook of wij er over een paar jaar mee akkoord gaan om verplicht een COVID-23 app te gebruiken?

Conclusie

Het zijn spannende tijden voor data. Iedereen is het er mee eens, dat het enorme kansen biedt. Zaak is echter wel, dat er enorm zorgvuldig om moet worden gegaan met de compliance en ethische kant van het verhaal. Om het verzamelen en delen van data tot een succes te maken, moet er een goed en helder beleid worden gemaakt. Beleid dat vooruit denkt op het gebied van bijvoorbeeld AI en IoB. En beleid, dat leveranciers binnen deze infrastructuren dwingt zich te conformeren aan afgesproken standaarden.

In mijn vorige blog schreef ik al over het GAIA-X project. Dit soort initiatieven zijn nodig om standaarden te bepalen, transparantie te bieden en om vertrouwen te kweken binnen de maatschappij. En beleid hiermee tot een succes te maken.